Tüp bağlanması olarak da bilinen tüp ligasyonu, kadınların yumurta kanallarının birleştirilerek hamileliğin sürekli olarak engellenmesine dayanan bir kısırlaştırma yöntemidir. Günümüzde fikrini değiştirerek tekrar doğurganlık kazanmayı isteyen kadınların yumurta kanallarını onarmak mikro cerrahi ile mümkündür.

Tüp ligasyonunu tersine çevirme işleminde doktor yumurta kanallarının kapatılan kısımlarını alır ve kanalların geri kalan kısımlarıyla birleştirir, böylece hamilelik tekrar mümkün kılınır. Eğer prosedür başarılı geçerse yumurta hücreleri rahme ilerleyebilir, sperm hücreleri de yumurta kanallarından yukarı hareket edip yumurtaya ulaşabilir. Tüp ligasyonu yumurta kanallarına çok az zarar verir ve tüp ligasyonu reversal operasyonlarını mümkün kılar. Reversal işleminden sonra en az bir yumurta kanalı açılmış olur ve bu ameliyatı olan kadınların %75’i tekrar hamile kalabilir duruma gelirler.

Bir kadın daha önce gerçekleştirilen tüp bağlama prosedürü sırasında genç yaşta olmak, evlilik/ilişki durumunda değişiklikler, tüp bağlama ve diğer doğum kontrol yöntemleri konusunda eksik bilgi, tüp ligasyonu operasyonunu sağlık sorunları veya partnerinin baskısıyla yaptırmış olmak gibi birçok sebepten tüp ligasyonu yaptırdığına pişman olabilir. Eğer kadın tüp ligasyonu sonrası hamile kalmak istiyorsa, IVF tedavisi de bir seçenektir. Tüp ligasyonu reversal süreci herkes için uygun değildir.

Doktorunuz yaş, kilo ve beden kitle endeksi, genel sağlık durumu, tüp ligasyonu türü, yumurta kanallarınızda oluşan hasarın derecesi, geride kalan kanalların uzunluğu, yumurtalıklara yakın bulunan yumurta kanalı uçlarının durumu ve üremeyle ilgili diğer faktörleri göz önünde bulundurarak yumurta kanalı işlevlerinizi geri getirmenin etkili olup olmayacağına karar verecektir. Tüp ligasyonu reversal ile ilgili risklerden bazıları anesteziye olumsuz bir reaksiyon, bağırsaklara, mesaneye ve majör damarlara zarar verilmesi, bazı durumlarda yara enfeksiyonları ve yumurta kanallarının onarılması veya birleştirilmesinde başarısızlıktır. Reversal ameliyatının başarılı olması hamileliği garantilemez. Süreçten sonra, iyileşme bir hafta veya daha uzun sürebilir. Hasta ameliyattan 48 saat sonra banyo yapabilir, ancak bir hafta boyunca kesinin yapıldığı bölgeyi ovmaktan ve oraya baskı uygulamaktan kaçınmalıdır. Banyodan sonra hasta kesi bölgesini dikkatlice, havlu kullanarak kurulamalıdır. İki hafta boyunca ağır kaldırmamalı ve seks yapmamalıdır. Hasta kendini iyi hissetmeye başladığında aşamalı olarak normal aktivitelerine dönebilir. Dikişler vücut tarafından emilecek ve alınmaları gerekmeyecektir.

Kadınlarda Kısırlaştırma

Kısırlaştırma hamileliğin sürekli olarak engellenmesi için yapılan, yumurta kanallarının bağlanmasıyla işleyen bir süreçtir. Kadınlar ve erkeklerin genel sağlığı üzerinde hiçbir olumsuz etkisi olmayan kısırlaştırma operasyonları sayesinde sperm hücrelerinin yumurta hücreleriyle buluşması engellenir. Kısırlaştırma kadının hamile kalmasını engelleyen, tamamen güvenilir ve kesin koruyucu bir yöntemdir. Kadının yumurta kanalı bağlanır ve yumurta hücrelerinin rahme ulaşması engellenir. Kısırlaştırma ameliyatından sonra cinsel ilişki sırasında kadınların ve erkeklerin aldıkları hazda ve cinsel isteklerinde bir değişiklik olmaz. Yine de ameliyattan sonra kadın artık bir çocuk doğuramayacak, erkek ise baba olamayacaktır. Kısırlaştırma ameliyatları en güvenilir yöntem olsa da bu kararın partnerler arasında ortaklaşa alınması önemlidir. Bu yüzden ameliyat öncesinde iyice düşünmek ve kişinin kendisi ve partneri için doğru olacak kararı vermek gerekir.

Kadınlar üzerinde gerçekleştirilen kısırlaştırma ameliyatlarında kadınlar anestezinin etkisi geçtikten sonra hekimin onayıyla taburcu edilirler. Seks hayatı üzerinde küçücük de olsa bir olumsuz etkisi olmayan kısırlaştırma operasyonları kadınlarda ve erkeklerde orgazmı ve libidoyu olumsuz etkilememektedir. Kalıcı bir hamilelik engelleme yöntemi olarak kısırlaştırma ameliyatlarının geri döndürülmesi zorken, istisnasız her zaman başarılı olmaları da beklenmemelidir. Kısırlaştırma operasyonları kadınları veya erkekleri cinsel yolla bulaşan hastalıklardan veya enfeksiyonlardan korumamaktadır. Bu gibi enfeksiyonların taşıyıcısı olmamak için prezervatif kullanımı gerekir.

Erkeklerde Kısırlaştırma (Vasektomi)

Bir erkek kısırlaştırma operasyonunda, meni üretimi sperm hücreleri olmadan gerçekleşirken, erkek operasyondan sonra -meni üretimi devam ettiğinden- boşalma yetisini kaybetmeyecektir. Ameliyattan sonra sperm hücreleri spermin üretildiği keselerden prostata ulaşmayacaktır. Erkeklere uygulanan cerrahi kısırlaştırma (vasektomi) operasyonları kadınlara uygulananlardan daha az risklidir. Erkeklerde prosedür genellikle lokal anestezi altında gerçekleştirilir, 15-30 dakika kadar sürer, ameliyat sonrasında ise hasta derhal taburcu edilebilir ve günlük hayatına dönebilir. Bu yöntemin uygulanmasından sonra, ilgili kanallarda hasar olacağından spermin eski durumuna dönmesi çok zordur.

Vasektomi operasyonlarında başarı oranı neredeyse %100’ken, nadiren de olsa hamilelik ortaya çıkabilir. Ameliyat sonrasında erkeğin üreme kabiliyeti anında ortadan kalkmaz, vücutta operasyon öncesi dönemden kalan spermin atılması için 20 kez civarı boşalmış olmak gerekmektedir. Erkek kısırlaştırma operasyonlarının koruyuculuğu ömür boyudur. Eğer operasyon sırasında kullanılan anesteziye duyarlılık yoksa hiçbir riski yoktur.